9 ayda Kürdistan'da neler yaşandı?
İHD, yılın ilk 9 ayında Kürdistan'da yaşanan hak ihlallerini raporlaştırdı. Buna göre, 40 bin 573 hak ihlali yaşandı. İHD, Öcalan'a dönük tecridin kaldırılmasını ve müzakere sürecine geçilmesini istedi.
19 Ekim 2016 Çarşamba 12:50
AMED - ANF
İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi, Kuzey Kürdistan'da 2016 yılının ilk 9 ayında yaşanan insan hakları ihlalleri üzerine hazırladığı raporunu, dernek binasında açıkladı.
İHD Şube Başkanı Raci Bilici, raporun açıklandığı toplantıda konuşma yaptı. 24 Temmuz 2015 tarihinde başlayan çatışmalı ortamın sürdüğüne dikkati çeken Bilici, "Bugüne dek yaşamını yitirenlerin sayısı, tespit ettiğimiz verilere göre 2 bini aşmıştır" dedi.
Kürt sorununun şiddete dayalı, tekçi hükümet politikalarıyla çözülemeyeceğini söyleyen Bilici, tarafları müzakere koşullarının sağlanması için çatışmasızlığa davet etti. Bilici, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'a dönük tecridin de derhal sona erdirilmesini istedi.
OHAL ve KHK'lerin toplumu mağdur ettiğini belirten ve gazete, televizyon ile radyoların kapatılmasına da tepki gösteren Bilici, şu taleplerini dile getirdi: "Ağır insan hakları ihlallerine yol açan OHAL’in bir an önce kaldırılması talebinde bulunuyor, çatışmalı ortamın bir an önce son bulmasını, kalıcı bir çatışmasızlık halinin ve çözüm sürecinin yeniden taraflarca müzakere edilmesini umuyoruz. Özgürlüklerle dolu, onurlu bir yaşam temenni ediyoruz."
İŞKENCE, KATLİAM, CİNSEL İSTİSMAR, YASAK...
İHD'nin raporunda, 300’ü ağır olmak üzere 756 hasta mahpusun cezaevlerinde adeta kaderine terk edildiği belirtildi.
Yine raporda, yılın ilk 9 ayında 34 kadının katledildiği ve 8 kadının ise "intihar" ettiğinin söylendiği kaydedildi. Aynı süreçte 9 çocuğun katledildiği, 9 çocuğun intihara sürüklendiği ve 71 çocuğun ise cinsel istismara maruz kaldığını aktarıldı.
Raporda yer alan veriler şöyle:
* Yargısız infaz, cezaevlerinde öldürülen ve yaralananlar, faili meçhul saldırılar, resmi hata ve ihmal sonucu ölen ve yaralananlar, polis ve asker intiharları ile şüpheli ölümleri, saldırıya uğrayanlar ve silahlı çatışmalar toplamında Bin 40 kişi yaşamını yitirirken, bin 77 kişi ise yaralandı.
* Örgüt eylemleri sonucu 102 sivil yaşamını yitirirken, 635 sivil ise yaralandı.
* Sınır hatlarında yaşanan saldırılar sonucu 36 kişi yaşamını yitirdi, 39 kişi yaralandı.
* Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu 2 kadın ve 7 çocuk yaşamını yitirdi, 22’si çocuk 28 kişi yaralandı.
* Kuşkulu ölümlerde 6 kadın, 1 çocuk toplam 23 kişi yaşamını yitirdi. 8 kişi ise kuşkulu bir şekilde intihar etti.
* Çatışmalı ortamlar nedeniyle Kürdistan’da toplam 107 hak ihlali yaşandı.
* Kadınların yaşam hakkına yönelik ihlallerde 8 kadın intihar etti, kadına yönelik aile içi şiddet olaylarında 18 kadın yaşamını yitirdi, toplumsal alanda kadına yönelik şiddet sonucunda 10 kadın yaşamını yitirirken toplamda kadına yönelik 50 hak ihlali yaşandı.
* Çocuklara yönelik yaşanan hak ihlallerinde ise 9 çocuk intihar ederken, aile içi şiddet ve toplamsal alanda yaşanan şiddet olaylarında 8 çocuk yaşamını yitirdi ve 71 çocuk cinsel istismara maruz kaldı. Toplamda çocuklara yönelik 90 hak ihlali yaşandı.
* İşkence yasağına rağmen yılın ilk 9 ayında 553 kişi işkence ve şiddete maruz kaldı.
* Kişi özgürlüğü ve güvenliğine yönelik gözaltına alınan 5213 kişi ve tutuklu 1334 kişi hak ihlaline uğradı.
* Yılın ilk 9 ayında devlet tarafından iki bin 591 ev baskını düzenlendi, örgüt mensupları tarafından 17 kişi alıkonuldu.
* Düşünce ve ifade özgürlüğüne yönelik hak ihlallerinde 23 televizyon ve radyo kapatıldı. 32 internet sitesi erişime engellendi. 4 gazete ve yayın organı baskına uğradı. 94 yayın yasaklanarak toplatıldı. 3 etkinlik ise yasaklandı.
* Düşünce ve ifade özgürlüğüne karşı 565 kişi hakkında soruşturma açıldı, 48 kişi hakkında dava açıldı ve 103 kişi cezalandırıldı.
* Örgütlenme özgürlüğü kapsamında 35 siyasi parti, 8 dernek, 4 eğitim ve kültür kurumu ve 17 diğer sivil toplum kuruluşu baskın ve saldırıya uğradı. 17 dernek ve 2 eğitim ve kültür kurumu ise yapılan baskın sonucu kapatıldı.
* Toplantı ve gösteri özgürlüğü kapsamında 72 gösteri ve yürüyüşe polislerce müdahale edilirken, 34 toplantı ve gösteri ise yasaklandı.
* Yılın ilk 9 ayında cezaevlerinde bin 7 hak ihlali yaşandı.
* Yaşanan iş kazalarında 6 kişi yaşamını yitirdi, 6 kişi ise yaralandı. 907 kişi çeşitli gerekçeler ile işten çıkarıldı. 13 bin 55 kamu emekçisine idari soruşturma açıldı ve bunlardan 10 bin 448 kişi görevden uzaklaştırıldı.
* Eğitim hakkına yönelik yaşanan hak ihlallerinde ise üniversitelerde 27 kişi hakkında soruşturma açıldı, 105 kişi ceza aldı ve 3 öğrenci üniversiteden uzaklaştırıldı.
* Raporda, 29 belediyeye kayyım atanması, 90 sağlık hakkı ihlali, 131 mülkiyet hakkı ihlali, 5 konut hakkı ihlali ve diğer başvurular olarak ise 57 hak ihlali yaşandığı belirtildi.
* 2016 yılının ilk 9 ayında İHD’nin Kürdistan’da yaşanan hak ihlalleri raporuna göre toplamda 40 bin 573 hak ihlali yaşandı.